Onze huidige vooral westerse samenleving is sinds het Victoriaans tijdperk gedreven naar een ideaal van het kerngezin bestaande uit een vader en een moeder en de kinderen, met eigen huisje, tuintje en auto erbij om de karikatuur volledig te maken. Dit wordt het
nucleair gezin genoemd.
Op het eerste zicht is daar niets mis mee. Bij nader inzien werkt het niet voor het gros onder ons. De relatie met de grootouders is wat langer in stand gehouden voornamelijk wegens de nood aan opvang voor de kinderen in gezinnen met tweeverdieners. Maar met het stijgend aantal echtscheidingen zijn er heel wat meer éénouder- en nieuw samengestelde gezinnen met elk hun eigen uitdagingen. Het ziet er naar uit dat de sociale spanningen waarin kinderen groot gebracht worden er niet minder op geworden zijn. En er lijkt geen licht aan het eind van de tunnel. (
Deze blog illustreert het concept van de nuclear family disaster, beter gekend onder het acroniem NFD)
En toch is er een norm van samenleven bekend welke niet berust op de bijbel of de principes van de industriële revolutie maar welke past bij de biologie van de mens en zijn ontstaansgeschiedenis.
Relatief recent is duidelijk geworden dat in de natuur een kind niet gemaakt is om opgevoed te worden door een enkele moeder (meer over "allo-parenting" door Prof. Hrdy cfr de pagina "Achtergond"). Dit is gewoon te veel voor haar. Dit is zelfs te veel voor tweeouder gezinnen. Een kind is ook niet gemaakt om maar een paar broertjes of zusjes te hebben. Een kind heeft een grote familie nodig om in op te groeien. Een grote familie met een dozijn broertjes en zusjes van verschillende leeftijden én een dozijn moeders en nog eens zoveel vaders. Zo was het vanaf het vroegste begin in de evolutie van de mens als jager verzamelaar tot nog niet zo lang geleden in de grote boerenfamilies.
Mama's Onder Eén(MOE) is een alternatieve vorm van samenleven die een hedendaagse heruitvinding moet worden van de verhoudingen die na miljoenen jaren evolutie passen bij de fundamentele grond van de mens. Het gaat er dus niet om alles achter te laten en terug te gaan in de oertijd; het gaat erom die verhoudingen die ons als mens het best liggen sinds miljoenen jaren evolutie zo goed mogelijk te benaderen in deze moderne tijd.
Van die verhoudingen zijn er vandaag zeker, om zo te zeggen, duizenden die uit evenwicht zijn. De vraag is waar beginnen? MOE is ontstaan uit de drang om te zoeken naar de "most bang for the buck", ttz, wat indien je één aspect als eerste zou aanpakken, welke zou het meest impact hebben op al de rest? Welke zou de meest fundamentele zijn?
Het fundamenteel inzicht kwam uit het verhaal van
Sobonfu Somé, iemand die nog van kindsbeen af in een oorspronkelijke stam in de Burkina Fasso opgroeide en vertelde dat zij pas ongeveer zes jaar oud was voor zij door had dat van al die vrouwen die voor haar al die jaren zorgden er één haar biologische moeder was. Al die vrouwen waren als een moeder voor haar, zonder onderscheid te maken tussen de kinderen. De moeders deelden hun kinderen onder elkaar, zonder onderscheid van geboorte. Dit was de normale manier van doen in die stam sinds mensenheugenis. Dit is de norm waaruit de mens is ontstaan. Of zoals Sobonfu het verwoordde: "Er is een dorp nodig om een kind op te voeden, maar ge hebt een gemeenschap nodig om de ouders niet dol te laten draaien".
Dat dit de natuurlijke staat is van de mens werd bevestigd door het onderzoek van Prof. Dr. Hrdy die als primatologe kon aantonen dat de overleving van de mens als soort vooral bepaald werd door het sociaal systeem van "alloparenting". Dat is het wetenschappelijk woord voor het gedrag van "dieren" die de zorg van hun eigen kinderen delen met andere volwassenen in de leefgemeenschap. Dit is erg uitzonderlijk in het dierenrijk en wordt zelfs niet vertoond in onze zogezegde, evolutionair gezien, kozijnen, de mensapen: een chimpanzee moeder geeft haar kind niet af zelfs niet aan haar meest geliefkoosde zuster tenzij ze het slachtoffer wordt van geweld of een list. De chimpanzee baby is dan ook van nature eerder éénkennig. Dit is een trek welke mensenkinderen bij hun geboorte niet vertonen: zij zijn "geprogrammeerd" om opgepikt te worden door elk lid van de grote familie en niet alleen door hun eigen moeder en vader.
